In de herfst van 1966 werden wij, twee van de financiële administratie en twee van de tekenkamer, van machine fabriek Stork Jaffa te Utrecht, er op uit gestuurd een EHBO cursus te gaan volgen. Het oefenlokaal lag dichtbij de Dom Toren. Een van de aanwezige daar was een verpleger van de GGD met op zijn jas een rond speldje met het opschrift ziekenverpleging-wet. met in het midden een blauw kruisje.
Ik vroeg hem waar hij zijn blauwe [eigenlijk het zwarte kruisje] had gehaald. Hij zei: “Op “Zon & Schild” te Amersfoort”.
U moet nl. weten dat het witte kruisje het A – diploma (de algemene zieken verpleging inhoud) en het blauwe kruisje [eigenlijk het zwarte kruisje] het B – diploma (bijzonder krankzinnigen verpleging ) inhoud.
Om kort te gaan, ben ik in de herfst van 1967 met de B opleiding begonnen met de goedkeuring van de 3e geneesheer directeur Dr. D. Jacobs van de Nederlandsche Hervormde stichting voor Zenuw en Geesteszieken, nu Psychiatrisch ziekenhuis Z&S en Hebron genoemd. De naam is ontleend aan Psalm 84:12a “Want God de HEERE is een Zon en Schild’
De start van de vooropleiding werd verzorgd in “De Bolder” een villa aan de Amersfoortsestraat. De leiding van de B-opleiding was in handen van Zr. J. L. Hoiting.
En daar is mijn belangstelling gewekt voor de geschiedenis van de omgang en verzorging van mensen die in geestelijke nood verkeerden en nu nog verkeren.
Tijdens deze opleiding zijn al de verplichte afdelingen doorlopen. Ook het vrouwenpaviljoen Sparrenhof en in het bijzonder de afdeling kinderpsychiatrie Fornhese. Na diplomering de A opleiding doorlopen. De docenten opleiding verpleegkunde in Leusden afgerond. En opnieuw aangenomen bij de B opleiding van Zon & Schild door zr. J. L. Hoiting. En zo ben ik erin gegroeid.
Het vak geschiedenis van de zorg voor geesteszieken was een vast onderdeel in de vooropleiding. Dat gaf de mogelijkheid de leerlingen opdrachten te geven een werkstuk op schrift of in de vorm van een spel te presenteren. Het was Dr. D, Jacobs die in 1982 de aanzet heeft gegeven voor het opzetten van een museum, waaraan ik nu ook een bijdrage mag leveren. Wie zijn eigen geschiedenis in de tijd heeft leren ontdekken, zal hierdoor ook een beter besef ontwikkelen, en daardoor in staat zijn het gedrag van zijn mede mens beter te begrijpen.
Juist in uren van nood en zorg
is het besef van de gemeenschap
de mens tot troost en hulp
[Otto Heuschele].
Het is de spanning tussen draagkracht en draaglast. Er zijn mensen die wel willen maar niet kunnen en mensen die wel kunnen maar niet willen, om welke reden dan ook. Dat is mede de reden waarom het werk in het museum mij inspireert, om de bezoekers door, de opgestelde voorwerpen en verdere inrichting, in te leiden in betekenis van het psychiatrisch ziekzijn. Zoals Gijs Roodhart, mijn psychiatrische verpleegkunde docent, in zijn leerboek “Basis Psychiatrische verpleegkunde schreef”.
Waarin we ons menselijk gedrag kunnen onderscheiden in
a. Gedragsstoornissen in de omgeving
b. Relatiestoornissen met de omgeving
c. Vervreemding van de omgeving
maar deze zijn niet te scheiden van elkaar.
De mens is een eenheid van lichaam en geest.